Lãnh đạo cấp phòng là cán bộ, công chức, viên chức được bổ nhiệm giữ chức vụ trưởng phòng, phó phòng trong các cơ quan hành chính nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân từ cấp huyện trở lên.
- Chức năng, nhiệm vụ của lãnh đạo cấp phòng được quy định trong Luật Cán bộ, Công chức năm 2008
- Tiêu chuẩn bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng thực hiện theo thông tư số 12/2022/TT-BNV ngày 30/12/2022.
- Quy trình bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng thực hiện theo quyết định 507/QĐ-BNV ngày 13/7/2023.
Lãnh đạo cấp phòng là gì?
Lãnh đạo cấp phòng là những cán bộ, công chức nắm giữ vị trí đứng đầu trong một phòng, ban, bộ phận, đơn vị nhỏ trong một tổ chức hành chính hoặc doanh nghiệp.
Theo thông tư số 12/2022/TT-BNV ngày 30/12/2022 của Bộ Nội vụ quy định:
Lãnh đạo cấp phòng là người đã hoàn thành khóa bồi dưỡng quản lý lãnh đạo cấp phòng. Có đầy đủ năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với ngành, lĩnh vực công tác. Có khả năng lãnh đạo, quản lý tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được cơ quan giao trách nhiệm lãnh đạo, quản lý.
Lãnh đạo cấp phòng cần có năng lực gì?
Lãnh đạo cấp phòng cần có những năng lực sau đây:
- Năng lực lãnh đạo: Khả năng tạo động lực, hướng dẫn và điều hành nhóm làm việc. Lãnh đạo cần biết cách truyền cảm hứng, đưa ra mục tiêu và dẫn dắt đội ngũ đạt được mục tiêu đó.
- Năng lực quản lý: Kỹ năng tổ chức công việc, lập kế hoạch và phân công công việc một cách hiệu quả. Quản lý thời gian, tài nguyên và ngân sách cũng là một phần quan trọng của năng lực quản lý.
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực làm việc của mình và có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tế công việc. Đây là nền tảng để lãnh đạo có thể đưa ra các quyết định đúng đắn và hiệu quả.
- Kỹ năng viết báo cáo: Khả năng phân tích, tổng hợp thông tin và trình bày một cách logic, rõ ràng trong các báo cáo chuyên môn.
- Kỹ năng ra quyết định: Tư duy phản biện, phân tích tình huống và đưa ra các quyết định nhanh chóng và chính xác dựa trên thông tin có sẵn.
- Kỹ năng quản lý thời gian: Biết cách ưu tiên công việc, phân bổ thời gian cho các nhiệm vụ quan trọng và khẩn cấp.
- Kỹ năng giao tiếp: Giao tiếp hiệu quả với các thành viên trong đội ngũ, đối tác và các bên liên quan. Điều này bao gồm cả kỹ năng lắng nghe và thấu hiểu người khác.
- Kỹ năng xử lý văn bản: Biết cách viết và trình bày các văn bản chuyên môn, hợp đồng, thư từ một cách chính xác và chuyên nghiệp.
Vị trí và vai trò của lãnh đạo cấp phòng
Lãnh đạo cấp phòng là cán bộ nắm giữ vị trí đứng đầu một phòng ban trong nền hành chính, vì vậy vai trò của lãnh đạo cấp phòng là:
- Tham mưu giúp người đứng đầu cơ quan (giám đốc, chủ tịch…) quản lý, thực hiện các công tác phù hợp với trình độ chuyên môn.
- Trình bày các yêu cầu, nguyện vọng của cấp dưới với lãnh đạo cấp trên.
- Trực tiếp quản lý nhân viên cấp dưới, quản trị những công việc thuộc phòng ban mình đảm nhiệm.
- Lập kế hoạch và đưa ra kế hoạch quản lý việc làm, phân công công việc cho nhân viên cấp dưới.
- Truyền cảm hứng tạo động lực làm việc cho các nhân viên thuộc phòng ban của mình.
- Giải quyết vấn đề nội bộ và báo cáo tình hình hoạt động lên cấp quản lý cao hơn.

Chức năng nhiệm vụ của lãnh đạo cấp phòng
Nhiệm vụ của lãnh đạo cấp phòng đã được quy định rất rõ ràng tại Luật cán bộ Công chức năm 2008. Cụ thể như sau:
- Xây dựng kế hoạch thực hiện các đề án, dự án để thủ trưởng cơ quan trình cấp có thẩm quyền hoặc đưa ra ý kiến thực hiện.
- .Tổ chức thực hiện các công việc thuộc lĩnh vực chuyên môn, hướng dẫn kiểm tra tình hình thực hiện công việc thuộc lĩnh vực quản lý của phòng.
- Xây dựng các quyết định quy hoạch, kế hoạch
- Quản lý nhân lực, cơ sở vật chất, tài chính của phòng đang quản lý.
- Xây dựng, trình lãnh đạo cấp trên ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện công tác chuyên môn.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác phù hợp với trình độ chuyên môn, theo sự phân công của người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
- Xây dựng kế hoạch đặt ra mục tiêu cụ thể và xác định các bước hành động để đạt được mục tiêu đó.
- Phối hợp với các đơn vị khác, cộng đồng, và đối tác để thúc đẩy hợp tác và phối hợp công việc.
Tiêu chuẩn và điều kiện bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng
Theo thông tư số 12/2022/TT-BNV ngày 30/12/2022 của Bộ Nội vụ quy định trình độ đào tạo của lãnh đạo cấp phòng thuộc các sở, ban, ngành là có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với ngành, lĩnh vực công tác. Cụ thể như sau:
Tiêu chuẩn chung:
- Bảo đảm các tiêu chuẩn chức danh và tiêu chuẩn cụ thể của chức vụ bổ nhiệm.
- Được quy hoạch chức vụ bổ nhiệm.
- Có hồ sơ lý lịch được xác minh, có bản kê khai tài sản, thu nhập theo quy định.
- Tuổi bổ nhiệm phải còn đủ 05 năm công tác tính từ khi thực hiện quy trình bổ nhiệm.
- Có đủ sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ
- Không thuộc các trường hợp vi phạm bị cấm đảm nhiệm chức vụ theo quy định của Đảng và pháp luật.
Tiêu chuẩn về kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý:
- Có thời gian công tác trong ngành tối thiểu từ 05 năm trở lên, trong đó có tối thiểu 03 năm làm công tác trong lĩnh vực chuyên môn, chuyên ngành được giao
- Có thời gian đảm nhiệm chức vụ quản lý Phó Trưởng phòng hoặc tương đương tối thiểu từ 01 năm trở lên (trường hợp bổ nhiệm tại chỗ).
Điều kiện về trình độ chuyên môn nghiệp vụ:
- Tốt nghiệp đại học hoặc tốt nghiệp thạc sĩ;
- Có bằng tốt nghiệp trung cấp lý luận chính trị hoặc tương đương trở lên.
- Đã được bổ nhiệm ngạch chuyên viên hoặc tương đương trở lên hoặc các chức danh nghề nghiệp tương đương trở lên.
- Có chứng chỉ quản lý nhà nước ngạch chuyên viên chính trở lên.
- Có chứng chỉ lãnh đạo cấp phòng và tương đương trở lên.
Hỗ Trợ Ôn Luyện Thi Chứng Chỉ Lãnh Đạo Quản Lý Cấp Phòng Trong Thời Gian Ngắn Nhất – Bằng Chuẩn Hồ Sơ Gốc Trên Website Nhà Trường
Quy định về số lượng lãnh đạo cấp phòng
Theo mục 2 Điều 6 Nghị định 107/2020/NĐ-CP đã bổ sung quy định về số lượng Phó Trưởng phòng như sau:
- Các phòng thuộc Sở của thành phố Hà Nội và TPHCM có dưới 10 biên chế công chức, phòng thuộc Sở của cấp tỉnh loại I (Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng..) có dưới 9 biên chế công chức và phòng thuộc Sở của cấp tỉnh loại II (Cao Bằng, Hà Giang..) và loại III (Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên…) có dưới 8 biên chế công chức ngoài 1 Trưởng phòng được bố trí thêm 1 Phó phòng.
- Các phòng thuộc Sở của thành phố Hà Nội và TPHCM có từ 10 đến 14 biên chế công chức, phòng thuộc Sở của cấp tỉnh loại I có từ 9 đến 14 biên chế công chức và phòng thuộc Sở của cấp tỉnh loại II và loại III có từ 8 đến 14 biên chế công chức được bố trí thêm không quá 2 Phó phòng;
- Các phòng thuộc Sở có từ 15 biên chế công chức trở lên được bố trí thêm không quá 3 Phó phòng.
Quy trình bổ nhiệm lãnh đạo cấp phòng
Theo quyết định 507/QĐ-BNV ngày 13/7/2023, Bộ Nội vụ công bố quy trình bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý đối với cán bộ, công chức, viên chức được thực hiện theo hướng dẫn như sau.
Trường hợp 1: Đối với nguồn nhân sự tại chỗ
- Ban lãnh đạo thảo luận và đề xuất tiêu chuẩn, điều kiện và quy trình giới thiệu nhân sự lãnh đạo cấp phòng.
- Ban lãnh đạo thống nhất và tiến hành giới thiệu nhân sự bằng phiếu kín. Mỗi thành viên giới thiệu 1 ứng viên. Người có số phiếu đạt tỷ lệ trên 50% được lựa chọn. Nếu không ai đạt trên 50%, chọn 2 người có số phiếu cao nhất.
- Dựa trên tiêu chuẩn, điều kiện và yêu cầu nhiệm vụ, tiếp tục thảo luận và giới thiệu nhân sự bằng phiếu kín. Tương tự, chọn 2 người có số phiếu cao nhất nếu không ai đạt trên 50%.
- Lấy ý kiến của cán bộ chủ chốt về nhân sự được giới thiệu, tiếp tục giới thiệu bằng phiếu kín. Lựa chọn 2 người có số phiếu cao nhất nếu không ai đạt trên 50%.
- Ban lãnh đạo thảo luận và biểu quyết. Trong trường hợp 2 ứng viên có tỷ lệ bằng nhau, người đứng đầu ban lãnh đạo sẽ đưa ra lựa chọn cuối cùng.
Trường hợp 2: Nguồn nhân sự từ nơi khác
- Sau khi có chủ trương của Lãnh đạo Sở, các phòng thực hiện các bước sau:
- Thông báo và trao đổi với đơn vị tiếp nhận công chức được bổ nhiệm.
- Trao đổi về yêu cầu nhiệm vụ công tác với người được bổ nhiệm.
- Thông báo với ban lãnh đạo tại nơi công chức đang công tác.
- Thu thập ý kiến và đánh giá xác minh lý lịch của ứng viên.
- Ban lãnh đạo phê duyệt và ra văn bản thông báo kết luận về nhân sự được giới thiệu và bổ nhiệm.
- Ban lãnh đạo thảo luận, đánh giá và biểu quyết bằng phiếu kín. Để được bổ nhiệm, nhân sự cần đạt trên 50% kết quả biểu quyết.
Xem thêm:
Các yếu tố cản trở lãnh đạo, quản lý cấp phòng
Trong quá trình hoạt động sẽ có rất nhiều yếu tố cản trở lãnh đạo cấp phòng thực hiện tốt vai trò chức trách lãnh đạo của mình. Các yếu tố gây cản trở có thể đến như:
Yếu tố đến từ bản thân
- Lãnh đạo cấp phòng cần có tầm nhìn xa, kiến thức về quản trị và triển khai chủ trương của Đảng và nhà nước.
- Kinh nghiệm làm việc trong ngành từ 3 năm trở lên.
- Bằng Đại học và chứng chỉ quản lý nhà nước phù hợp với chức vụ.
- Trình độ tiếng Anh và tin học phù hợp với quy định của nhà nước.
Yếu tố đến từ cấp dưới
- Sự chuyên nghiệp và năng lực của nhân viên cấp dưới ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của lãnh đạo.
- Nhân viên cấp dưới cần có động lực và sẵn sàng học hỏi, tránh tình trạng làm việc máy móc.
- Trình độ chuyên môn cao và ý chí cầu tiến giúp công việc được hoàn thành chính xác và hiệu quả.
Yếu tố đến từ môi trường làm việc
- Lãnh đạo cấp phòng không có quyền tuyển dụng, đào tạo, khen thưởng hoặc sa thải trực tiếp mà phụ thuộc vào cấp trên.
- Tình hình kinh tế, tài chính và chính trị ảnh hưởng đến công tác lãnh đạo.
- Sự không nhất quán trong các văn bản hướng dẫn và thủ tục hành chính dài dòng cũng là một thách thức.
Trên đây là những thông tin chi tiết về lãnh đạo cấp phòng là gì? Vị trí và vai trò? Tiêu chuẩn bổ nhiệm và quy trình bổ nhiệm….Mong rằng những thông tin trên đã giúp mọi người hiểu rõ về lãnh đạo cấp phòng.
Xem thêm:
Download tài liệu bồi dưỡng lãnh đạo quản lý cấp phòng.
Tiêu chuẩn bổ nhiệm trưởng phó phòng theo quy định của Bộ Nội vụ.

Dr. Douglas Foster – Chuyên Gia Kinh Tế Chính Trị Quốc Tế và Cố Vấn Học Thuật
Dr. Douglas Foster hiện là Hiệu trưởng của Scotch AGS từ năm 2023 và Phó Hiệu trưởng Trường Kinh doanh Quốc tế tại Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2011. Với sự hiểu biết sâu sắc về giáo dục tại Việt Nam và khu vực Đông Nam Á, Dr. Foster đã có những đóng góp đáng kể trong vai trò lãnh đạo của mình. Ông đã dẫn dắt việc phát triển nhiều chương trình quốc tế hợp tác với các trường đại học danh tiếng như Đại học Western Sydney và Đại học Quebec Montreal. Với cam kết không ngừng cho sự phát triển giáo dục tại Việt Nam, Dr. Foster chú trọng đến việc phát triển năng lực của sinh viên để họ có thể thành công trong nền kinh tế toàn cầu. Những nỗ lực của ông đã góp phần tạo ra một môi trường giáo dục nuôi dưỡng tiềm năng của sinh viên và giúp họ tỏa sáng trong đấu trường quốc tế.
Dr. Foster là Giáo sư tại Trường Kinh doanh Western Sydney University từ tháng 9 năm 2022, và đã giữ vai trò Giám đốc Chương trình MBA điều hành tại Université du Québec à Montréal từ tháng 1 năm 2012. Trước đó, ông từng là Giảng viên cao cấp tại Trường Kinh doanh Quốc tế thuộc Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2009 và Giám đốc Điều hành tại Texas Premier Construction, Inc. từ năm 2002 đến 2012.
Ông đã hoàn thành Tiến sĩ Quản trị Kinh doanh tại Đại học Grand Canyon năm 2019, Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh tại Đại học Phoenix năm 2011, và Cử nhân Khoa học Quản lý tại Đại học Phoenix năm 2009. Trước đó, ông nhận bằng Cử nhân Kỹ thuật Cơ khí tại Đại học Texas A&M vào năm 1994. Những thành tựu và kinh nghiệm đa dạng của Dr. Foster minh chứng cho sự cam kết và khả năng lãnh đạo xuất sắc của ông trong lĩnh vực giáo dục và quản lý.
Với vai trò quan trọng, Dr. Douglas Foster đang đảm nhận chức vụ Cố vấn Học thuật cho các chương trình đào tạo quan trọng như Lãnh đạo cấp phòng, Chuyên viên, Chuyên viên chính tại Vstep Việt Nam. Sự chuyên sâu và am hiểu của ông về Kinh tế Chính trị Quốc tế đã góp phần quan trọng vào sự phát triển và chất lượng của những chương trình này.